تابستان زاهدان در محاصره خاک | بازتاب امروز
تابستان ۱۴۰۴ در سیستان با طوفان‌های گرد و خاک شدید آغاز شده است؛ بادهای موسمی که نفس مردم را بند آورده و زندگی روزمره را مختل کرده‌اند. این بحران زیست‌محیطی، سلامت و معیشت ساکنان را درگیر کرده و راه‌حل فوری می‌طلبد.
به گزارش سایت عصر هامون (زاهدان)، «نهم تیرماه است و در شمال سیستان، آسمان هنوز رنگ آبی به خود ندیده. چند روز پیاپی از شروع تابستان گذشته و وزش بادهای موسمی منطقه نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه با شدت بیشتری سایه گردوخاک را بر سرزندگی مردم انداخته است. آنچه امروز در زابل، زهک، هیرمند و حتی زاهدان جریان دارد، نه فقط یک پدیده اقلیمی، بلکه بحرانی چندوجهی در عرصه زیست‌محیطی، سلامت و معیشت عمومی است.
آمار رسمی نشان می‌دهد سرعت باد در برخی نقاط تا مرز ۹۷ کیلومتر بر ساعت رسیده و دید افقی در زاهدان تا ۲۰۰ متر کاهش‌یافته است. این ارقام، بیانگر واقعیتی هستند که ساکنان سیستان روزانه با پوست‌واستخوان خود لمس می‌کنند: تنفس سخت، جاده‌های بسته، بیماران گرفتار، و خانه‌هایی که دیگر مأمن نیستند، بلکه پناهگاهی موقت از آوار خاک‌اند.
اقدامات مقابله‌ای با گرد و خاک پاسخگوی واقعیت موجود نبوده‌اند
خشکسالی بی‌سابقه، تخریب منابع طبیعی، و ضعف زیرساخت‌های مقابله با بحران، به شکل‌گیری این شرایط دامن زده‌اند. مسئولان هواشناسی بارها نسبت به‌شدت یافتن طوفان‌های گرد و خاک هشدار داده بودند، اما آنچه امروز در منطقه دیده می‌شود، گویای آن است که اقدامات مقابله‌ای، پاسخگوی واقعیت موجود نبوده‌اند.
در چنین وضعیتی، بیم آن می‌رود که با تداوم روند کنونی، تابستان ۱۴۰۴ به یکی از پرخطرترین دوره‌های زیستی برای مردم منطقه بدل شود. چالش‌هایی که امروز سیستان و بلوچستان با آن مواجه است، تنها در محدوده جغرافیایی این منطقه باقی نمانده و به سایر نقاط استان نیز سرایت کرده است.
بااین‌حال، آنچه کمتر شنیده می‌شود، صدای مردمی است که در دل طوفان، روز را شب می‌کنند و نفس‌کشیدنشان به قیمت خاک بلعیده‌شده است.
روز با خاک شروع می‌شود و شب با خاک تمام می‌شود
عباس نارویی یکی از شهروندان اظهار کرد: از اول تابستان تا امروز حتی یک روز هوای پاک ندیده‌ایم. مردم اینجا واقعاً خسته‌اند. روز با خاک شروع می‌شود و شب با خاک تمام می‌شود. هیچ نهادی هم جواب درستی نمی‌دهد که برنامه مقابله با این وضعیت چیست.
فاطمه دهمرده، مادر یک کودک مبتلا به آسم ادامه داد: فرزندم هر شب با سرفه و تنگی نفس از خواب می‌پرد. ما نه توان ترک منطقه را داریم، نه چاره‌ای برای مقابله با این بادهای نفس‌گیر حتی اسپری تنفسی هم به‌سختی تهیه می‌کنند.
حمیدرضا بامری، راننده مسیر زابل – زاهدان این شهروند تصریح کرد: دید در جاده‌ها آن‌قدر کم شده که چندبار تا مرز تصادف پیش رفته‌ام. بعضی وقت‌ها مجبور می‌شوم ماشین را کنار بزنم تا طوفان فروکش کند. این وضع فقط جان مردم را تهدید نمی‌کند، بلکه کار ما را هم زمین زده است.
مریم اسدی، معلم بازنشسته ساکن زهک گفت: این وضعیت به شدت بر سلامت دانش‌آموزان و روند آموزش تأثیر گذاشته است. بسیاری از بچه‌ها به دلیل مشکلات تنفسی و گردوخاک از مدرسه ماندن و والدین نگران آینده آنها هستند. بارها مدرسه‌ها به خاطر شرایط نامساعد هوا تعطیل شده‌اند.
حسین کریمی، کشاورز منطقه نیز اظهار کرد: زمین‌های کشاورزی‌مان خشک شده و پوشش گیاهی تقریباً از بین رفته است. این بادهای شدید خاک را از زمین می‌برد و دیگر نمی‌توان محصولی برداشت کرد. معیشت ما به شدت آسیب دیده و نیازمند حمایت جدی هستیم.
سیستان زیر آوار گرد و خاک
محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در گفتگو با پایگاه خبری تحلیلی «عصرهامون» بیان کرد: منطقه سیستان در حالی هشتمین روز تابستان را پشت سر گذاشت که وزش مداوم بادهای ۱۲۰ روزه و وقوع طوفان‌های گرد و خاک، نفس مردم این منطقه را به شماره انداخته است.
حیدری افزود: از ابتدای تابستان تاکنون، طوفان و گرد و خاک ناشی از بادهای ۱۲۰ روزه سیستان را درنوردیده است. درحالی‌که بامداد (۸ تیر ۱۴۰۴)، وزش باد شدید با بیشینه سرعت ۹۷ کیلومتر در ساعت در شهرستان زابل ثبت شد که موجب کاهش دید افقی در ایستگاه فرودگاهی این شهرستان تا ۸۰۰ متر شد. در زهک نیز سرعت باد به ۷۷ کیلومتر در ساعت رسید و دید افقی را تا ۱۲۰۰ متر کاهش داد.
او با اشاره به شرایط اقلیمی منطقه افزود: خشکسالی شدید و بی‌سابقه‌ای که بیش از دو دهه در منطقه سیستان ادامه داشته، در کنار روندهای نگران‌کننده تغییرات اقلیمی، موجب کاهش شدید رطوبت خاک، ازبین‌رفتن پوشش گیاهی و تشدید فرسایش بادی شده است؛ عواملی که زمینه‌ساز افزایش دفعات و شدت وقوع طوفان‌های گردوخاک در سال‌های اخیر بوده‌اند.
حیدری افزود: تأثیر این شرایط تنها به شمال استان محدود نمانده است. طی روزهای گذشته، نفوذ توده غبار برخاسته از سیستان به سمت نواحی مرکزی، شرقی و غربی استان باعث کاهش شدید کیفیت هوا در مناطقی از جمله زاهدان شد؛ به‌گونه‌ای که دید افقی در ایستگاه فرودگاهی زاهدان به ۲۰۰ متر کاهش یافت. همچنین به دلیل کاهش شدید دید، جاده مواصلاتی زابل به زاهدان به طور موقت مسدود شد و اختلال در تردد خودروها و فعالیت‌های روزمره ساکنان را به دنبال داشت.
او ادامه داد: تشدید پدیده گرد و خاک نه‌تنها سلامت ساکنان، به‌ویژه گروه‌های حساس مانند سالمندان، بیماران تنفسی و کودکان را تهدید می‌کند، بلکه مشکلات گسترده‌ای در حوزه حمل‌ونقل، کشاورزی، مدیریت منابع آبی و حتی امنیت غذایی در منطقه به وجود آورده است.»
انتهای پیام
