اینجا کم‌مصرف بودن موج می‌زند | گزارشی از وزارت فرهنگ و ارشاد | بازتاب امروز
نگار فیض‌آبادی، بازتاب امروز: طبق بازدید سرزده‌ی خبرنگار بازتاب امروز از ساختمان اداری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیران و کارمندان تلاش کرده بودند تا حد امکان در حوزه‌ی انرژی صرفه‌جویی کنند.
دمای روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ساعت ۱۱ ظهر تا ۱۲/۲۰ دقیقه که این گزارش تهیه شد، ۳۶ درجه بود. خبرنگار بدون هماهنگی قبلی، از راهروها و اتاق‌های ساختمان اداری چهار طبقه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (واقع در میدان بهارستان) به شکل تصادفی بازدید میکند.
این ساختمان برخلاف برخی از اداره‌ها که به محض ورود احساس می‌کنید وارد یخچال شده‌اید، فضای نسبتا گرمی داشت. اگر با پله بالا بروید، باید مدت زیادی در یک اتاق بمانید تا کمی خنک شوید. چون اتاقها معمولا خیلی خنک نیستند.
مدیرکل پشتیبانی این وزارتخانه که در جریان جزئیات مصرف انرژی در این ساختمان است، آن ساعت حضور نداشت و خبرنگار در تهیه‌ی این گزارش به مشاهده‌ی خود و صحبت با تعدادی از کارمندان بسنده کرد.
نیکنام حسین‌پور، روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به خبرنگار بازتاب امروز گفت «وقتی نور خورشید هست، می‌شود پرده‌ها را کنار زد و فضا را روشن کرد. سعی کردیم صرفه‌جویی کنیم و این موضوع باید تبدیل به فرهنگ شود. ما از طریق روابط عمومی در اداره‌ی خودمان اطلاع‌رسانی کردیم.
«لجبازی» برخی از مردم برای صرفه‌جویی | تاثیر رفتار مسئولان بر مردم
او درباره‌ی فرهنگ صرفه‌جویی در میان مردم گفت «دولت‌ها و گروه‌های مرجع نقش زیادی دارند. همان فیلمی که از آقای پزشکیان منتشر شد که می‌گوید پرده‌ها را کنار بزنید و چراغ‌ها را کم کنید هم تاثیر دارد. وقتی مردم ببینند مسئولان خودشان رعایت می‌کنند و اهل تظاهر نیستند، از آن رفتار تاثیر می‌گیرند.
متاسفانه با مشکل اساسی کم شدن سرمایه‌ی اجتماعی و بی‌اعتمادی مردم روبه‌رو هستیم و عده‌ای هستند که دلشان می‌‌خواهد در مصرف انرژی نوعی لجبازی داشته باشند.»
پنجره‌های اتاق آقای حسین‌پور دوجداره بود اما این شرایط برای تمام اتاقها یکسان نبود و اتاق‌هایی بودند که پنجره‌های قدیمی داشتند. فقط دو چراغ در اتاق او روشن بود و دمای اتاق هم به نظر خبرنگار «معمولی رو به گرم» بود.
«کدام ارباب رجوع ۶ صبح می‌آید؟» | تصویب قانون باید «کارشناسانه» باشد
حسین‌پور اضافه کرد «خورشید بعضی از ساعت‌ها در تعدادی از اتاقها مستقیم می‌تابد؛ البته ساعت‌های کاری هم اصلا مناسب نیستند. کدام ارباب رجوعی ساعت ۶ صبح دنبال کارش می‌آید؟ کدام یک از اصحاب فرهنگ و هنر و ذی‌نفعان این وزارتخانه که تعدادشان هم زیاد است، آن ساعت می‌آیند؟
لازم است دست برخی از وزارت‌خانه‌ها را باز بگذارند. این موضوع جزو مسائلی است که باید به شکل کارشناسی پیش برود و این وضعیت فعلی اصلا خوب نیست. متاسفانه ما تجارب جهانی را کنار می‌گذاریم و می‌خواهیم همه‌چیز را از نو تجربه کنیم! باید شرایط خانواده‌ها را در نظر گرفت چون ما یک نفر فقط نیستیم. متاسفانه قانونی که مجلس درباره‌ی ساعت تصویب کرده، اشتباه است.»
دقیق نمی‌توان گفت ساعت کاری مفید در ایران چند ساعت است ولی شاید بتوان گفت حدود ۲-۳ ساعت در روز باشد. درست است که قانون گفته کارمند باید روزی ۸-۹ ساعت کار کند اما اگر ساعت کاری کمتر باشد، کارِ ارباب رجوع هم انجام می‌شود.»
«امکان چابک‌تر شدن وزارت ارشاد وجود دارد»
حسین‌پور درباره‌ی چابک‌سازی این وزارتخانه گفت «این وزارتخانه با کار بیشتر و نیروی کمتر هم می‌تواند چابک‌تر عمل کند. البته لازم نیست تعدیل نیرو کرد اما با توجه به توسعه‌ی هوش مصنوعی و تغییری که در شکل کارها ایجاد شده است، می‌توان کارهای جدید، متنوع‌تر و بیشتری را برای نیروها تعریف کرد تا بهره‌وری هم بالا برود.»
ساعت کاری این وزارتخانه قبل از اعلام رسمی تغییر ساعت کاری، ۸ صبح تا ۴ بعد از ظهر بوده است و حالا از ۶ تا ۱ ظهر است.
تاکید مدیران وزارت ارشاد برای مصرف بهینه
حسین انتظامی، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حین تهیه‌ی این گزارش حضور نداشت اما طبق شنیده‌های خبرنگار، او هم به مدیران وزارت فرهنگ تاکید کرده است که مراقب مصرف انرژی باشند. آقای انتظامی هم فقط نصف چراغ‌های اتاقش را روشن و فن کوئل و اسپلیت را هم روی کمترین درجه تنظیم میکند و با وجود آنکه در اتاقش یخچال دارد اما آن را روشن نمی‌گذارد.
یکی از کارمندان گفت «موقع جلسه‌ها هم معمولا آن سمتی که کسی ننشسته است، چراغ‌ها خاموش است.»
نگهبانی که قبل از اتاق عباس صالحی، وزیر ارشاد نشسته است به خبرنگار گفت «آقای صالحی به همه تاکید کرده است که صرفه‌جویی کنند. همان موقع یکی از کارمندان خانم با شنیدن این گفت‌وگو سرِ حرف را باز کرد «همین چند دقیقه پیش از واحد برق اینجا آمدند و گفتند چراغ‌های اضافی باید خاموش شوند.»
وزیر ارشاد هم هنگام تهیه‌ی این گزارش حضور نداشت تا خبرنگار از اتاق او هم بازدید کنند. نگهبان حرفش را این‌طور ادامه داد «یک ماه پیش بود که آقای پزشکیان آمده بود، آن موقع هم با دقت به چراغ‌ها و دمای اینجا دقت کرد و گفت حتما صرفه‌جویی رعایت شود.»
«گرم است، پدرمان را درآورده‌اند» | کارمند: اینجا بابا برقی داریم!
یکی از کارمندان خانم با تصور اینکه خبرنگار از اداره‌ی برق آمده است، به محض شنیدن موضوع گزارش گفت «چه وضعی است اداره‌ی برق راه انداخته است؟ از صبح نه می‌گذارند چراغ را روشن کنیم نه فن کوئل را. پدرمان را درآوردند!»
دو همکار دیگرش در پاسخ به این سوال که تاریکی اتاق بیشتر آزاردهنده است یا گرما این‌طور جواب می‌دهند «معلوم است که گرما. اتاق را با نور آفتاب روشن نگه می‌داریم ولی گرما را چه کنیم؟ البته نورش به مانیتور می‌تابد و چشممان را اذیت میکند. یک بابا برقی داریم که هر بار از اینجا رد شود، چراغ‌های اضافه را خاموش میکند. این فن‌ها هم شبیه پنکه هستند و داریم کباب می‌شویم.»
آن‌طور که از صحبتهای چند کارمند برمی‌آید، اگر کسی نیاز به پنکه داشته باشد، به راحتی به او نمی‌دهند و بستگی به بودجه و… دارد. یکی‌شان زیرساخت‌ها را قدیمی می‌داند و به نظرش فن‌کوئل‌ها برای تابستان جواب نمی‌دهند.
خبرنگار از آنها می‌پرسد آیا این شرایط مربوط به صحبتهای رئیس‌جمهور است یا نه. آنها می‌گویند «درست است که اداره‌ی ما پرداختی زیادی ندارد اما این چیزها را رعایت میکند. خیلی ربطی به صحبتهای آقای پزشکیان ندارد چون وزارت ارشاد نسبت به ارگان‌های دیگر بیشتر حواسش به انرژی است.»
ساعت کاری جدید «مزخرف» است
او ادامه می‌دهد «البته این را هم بنویسید که حقوقمان کم است. الآن حقوقمان با این همه سابقه حدود ۲۲ میلیون است.»
یکی‌شان در واکنش به این حرف که بعضی از مردم می‌گویند کارمندها اصلا کار نمی‌کنند، گفت «چه کسی می‌گوید؟ والا ما یا تلفن روی مخ‌مان است یا ارباب رجوع داریم. مدیر ما خیلی به ارباب رجوع اهمیت می‌دهد و شعارش تکریم ارباب رجوع است. این چیزی که می‌گویند درست نیست.»
آنها از شروع ساعت کاری (۶ صبح) هم انتقاد دارند و با گلایه این‌طور ادامه می‌دهند «این ساعت کاری جدید مزخرف است! از ۴/۳۰ راه می‌افتیم که برسیم. آخر این چه مسخره‌بازی است؟ همکارانی داریم که از کرج و شهریار می‌آیند و از ساعت ۴ راه می‌افتند.»
کارمند دیگری هم ساعت ۴/۳۰ صبح از شهر زیبا به سمت میدان بهارستان حرکت میکند تا بتواند ساعت ۶ در اداره باشد.
از تاکید رئیس‌جمهور تا دغدغه‌ی شخصی
به‌طورکلی برخی از کارمندان می‌گویند مصرف بهینه‌ی برق و انرژی در این وزارتخانه مربوط به صحبتهای رئیس‌جمهور است و برخی‌ها هم می‌گویند سال‌هاست به دلیل دغدغه‌ی شخصی به این موضوع اهمیت می‌دهند.
یکی از کارمندان گفت «ما هم خودمان مراعات می‌کنیم هم از واحد برق می‌آیند و چراغ اضافی را خاموش می‌کنند. چند وقتی‌ست که در مضیقه‌ی برق هستیم و باید رعایت کنیم.»
چراغ‌های راهرو خاموش بودند و کارمندان می‌گفتند از زمانی که مشخص شد ناترازی وجود دارد، چراغ‌ها به شکل هدفمند خاموش شدند. در خانه‌مان هم رعایت می‌کنیم.
تعدادی از چراغ‌ها به شکل مرکزی خاموش‌اند و بعضی‌هایشان هم به طور دستی روشن و خاموش می‌شوند. مثلا یکی از خانم‌ها گفت «چند دقیقه پیش از واحد برق آمدند چراغ اینجا را خاموش کردند اما مسئله این است که من موقع کار با سیستم چشمم درد می‌گیرد و مجبور شدم چراغ را روشن کنم. دمای اسپلیت هم معمولا روی ۲۵ یا شاید هم بیشتر باشد. خودم گرمایی هستم اما رعایت می‌کنم که دما بالای ۲۵ درجه باشد.»
نیاز به بازسازی ساختمان برای مصرف بهینه‌ی انرژی | «مشکل قند دارم، گرمم می‌شود»
پنکه‌ی بعضی اتاقها در کنار فن‌کوئل روشن است اما برخی از کارمندان گفتند بعد از مدتی آن را خاموش می‌کنند. معمولا برای کنترل دما درِ اتاقها بسته بودند و چراغ زیادی هم روشن نیست. کرکره‌ها نیمه بودند و اتاق با نور طبیعی روشن می‌شود. البته کسانی هم بودند که می‌گفتند نور خورشید مستقیم به مانیتور می‌‌خورد و نمی‌شود کار کرد؛ بنابراین چاره‌ای نیست که کرکره را پایین بکشیم و نصف چراغ‌ها (یعنی دوتا) را روشن کنیم.
پنجره‌های برخی از اتاقها دو جداره نیستند و یکی از کارمندان در این‌باره گفت «اگر پنجره‌‌ها دوجداره باشد، از بیرون گرما نمی‌آید و شرایط بهتر می‌شود. فن‌کوئل‌ها هم اگر به‌روز شوند حتما فضا را بهتر خنک می‌کنند. این‌ها درحال‌حاضر قدیمی هستند و بازده کافی ندارند.»
البته اتاق‌هایی هم بودند که تازه ساخته شده‌اند و امکاناتشان به‌روزتر است. ولی به‌طورکلی، پنکه، فن‌کوئل و اسپلیت از وسایل سرمایشی ساختمان اداری وزارت ارشاد هستند.
فضای اتاقها برای بعضی از خانم‌ها مناسب نیست. مثلا یکی‌شان گفت «خودت نگاه کن! اتاقمون گرمه. اونم با مانتو و چادر.» خانم‌ها در جواب این سوال که هوای اتاقتان چطور است با کنایه گفتند «عالی. گرم!»
خانم یک پنکه‌ی رومیزی دارد و وقتی گرمش می‌شود قندش بالا می‌رود. در جواب این سوال که آیا با برق اینجاست گفت «مشکلی است؟ خاموشش کنم؟»
شرایط آبدارخانه‌ها
خبرنگار با چند مسئول آبدارخانه صحبت کرد. یکی از آبدارخانه‌ها که بسیار کوچک بود، کنار سرویس بهداشتی آقایان قرار گرفته و دو هواکش، یک پنکه و یک فن ایستاده داشت. سه شعله‌ی گاز هم روشن بود. خانم گفت «جای آبدارخانه به قدری بد است که اگر هواکش روشن نباشد، بوی دستشویی مستقیما وارد اینجا می‌شود. چراغ‌های آنجا یکسره روشن اما کم مصرف هستند.»
یکی دیگر از آبدارخانه‌ها هم به قدری گرم و کوچک است که مسئولش برای آنکه خنک شود باید بیرون از آنجا روبه‌روی پنکه بنشیند.
آبدارخانه‌ی دیگری هم بود که اسپلیتش معمولا روزی دو ساعت (در زمان گرم کردن ناهار) روشن است و دمای اسپلیت هم عمدتا روی ۲۴ تا ۲۶ درجه است. چراغ‌های آبدارخانه هم خاموش بودند.
مقایسه‌ی کوتاهی از دولت سیزدهم و چهاردهم | «دست و پای پزشکیان بسته است»
آقایی که در طبقه‌ی سوم کار میکند، توجه آقای پزشکیان به حوزه‌ی انرژی و صرفه‌جویی را تحسین میکند و با مقایسه‌ی یک سال گذشته با دولت سیزدهم حرفش را این‌طور ادامه داد «در دولت قبلی تظاهر زیاد بود اما حالا می‌بینیم که بعضی چیزها واقعا در عمل رعایت می‌شوند و نمونه‌اش هم همین بحث صرفه‌جویی است.
البته این را هم بگویم که آقای پزشکیان شبیه کسی است که دست و پایش را بسته‌‌اند و به او می‌گویند شنا کن! او ایده‌های خوبی در حوزه‌ی انرژی دارد اما به شرطی که بگذارند و بودجه بدهند. وضعیت ایران از نظر انرژی می‌تواند خیلی بهتر از حالا باشد اما باید اراده‌ی محکمی برایش وجود داشته باشد.»
انتهای پیام
