داروهای mRNA می توانند بدن را در برابر بسیاری از عفونت های ویروسی محافظت کنند
دانشمندان میگویند که داروهای جدید mRNA میتوانند مانند یک آنتیویروس جهانی عمل کنند و از بدن در برابر انواع ویروسها از جمله آنفولانزا، زیکا و کرونا محافظت نمایند.
به گزارش بازتاب امروز، تصور کنید فقط با یک بار استفاده از اسپری تنفسی در هفته (شبیه اسپریهایی که بیماران آسم استفاده میکنند) و با فعالسازی سیستم ایمنی ذاتی بدن، بتوانید خود را در برابر ویروسهایی محافظت کنید که هر زمستان باعث بیماری میشوند. این دقیقاً همان چیزی است که نتایج آزمایشهای حیوانی درباره یک داروی جدید نشان دادهاند که با فناوری mRNA ساخته شده است.
نقش کلیدی اینترفرون در مبارزه با ویروسها
بدن انسان علاوه بر تولید پادتنها، سیستمهای دفاعی ذاتی دارد. هنگامی که سلولها وجود یک ویروس را تشخیص میدهند، مولکول سیگنالدهندهای به نام اینترفرون ترشح میکنند. اینترفرون نزدیک به هزار ژن را فعال میکند و باعث تولید مجموعهای از پروتئینهای ضدویروسی میشود، که هرکدام با مکانیسمی متفاوت جلوی تکثیر ویروسها را میگیرند.
اما مشکل اینجا است که ویروسها، بهویژه ویروسهای تنفسی، بسیار سریع تکثیر میشوند و میتوانند از سرعت واکنش طبیعی بدن پیشی بگیرند. بنابراین اگر بدن بتواند زودتر این دفاعها را فعال کند، عفونتها خفیفتر خواهند بود.
چرا mRNA بهتر از اینترفرون است؟
دانشمندان در گذشته امیدوار بودند که بتوانند از اینترفرون بهطور مستقیم به عنوان داروی ضدویروس استفاده کنند، اما از آنجایی که باعث عوارض جانبی شدید میشد، این روش عملی نبود. پژوهشگران در روش جدید، بهجای تزریق خود اینترفرون، فقط بخشی از پروتئینهایی را برای استفاده انتخاب کردهاند که اینترفرون در بدن تولید میکند.
آنها ۱۰ پروتئین کلیدی را شناسایی و دستورالعمل ساخت آنها را به صورت mRNA وارد سلولها کردند. برخلاف تزریق پروتئین آماده، این روش باعث میشود که خود سلولها این پروتئینها را در داخل بدن تولید کنند.
نتایج شگفتانگیز داروهای mRNA در آزمایشها
آزمایش روی سلولهای انسانی نشان داد که ترکیب این mRNAها، مقاومت سلولها را به طور چشمگیری در برابر ویروسهایی مانند آنفولانزا و زیکا افزایش میدهد. پژوهشگران این ترکیب را روی ریههای همسترها آزمایش کردند.
نتایج نشان داد حیواناتی که این دارو را دریافت کرده بودند، در برابر ویروس کرونا (SARS-CoV-2) محافظت شدند و سطح ویروس در بدن آنها بهشدت کاهش یافت.
دارویی مانند آنتیبیوتیک، اما برای ویروسها
داروهای ضدویروسی موجود فقط علیه ویروسهای خاص عمل میکنند، اما این روش میتواند طیف وسیعی از ویروسها را هدف قرار دهد. همانطور که کشف آنتیبیوتیکهایی مثل پنیسیلین درمان باکتریها را متحول کرد، این کشف میتواند درمان ویروسها را دگرگون کند.
به گفته پژوهشگران، حتی میتوان با تغییر ترکیب پروتئینها، داروهایی اختصاصیتر برای ویروسهای خاص طراحی کرد.
چالشهای پیشروی داروهای mRNA
یکی از چالشهای مهم دانشمندان این است که مقدار کافی از mRNA را به سلولهای موردنظر برسانند، چرا که روشهای رساندن آن هنوز کامل نشدهاند و نیاز به پیشرفت دارند. پژوهشگران میگویند که این تحقیق بسیار امیدوارکننده است، اما هنوز تا تبدیل شدن به یک داروی قابل استفاده فاصله وجود دارد.
با وجود این، پژوهشگران باور دارند که برخلاف باکتریها که میتوانند در برابر آنتیبیوتیکها مقاوم شوند، ویروسها بهسختی میتوانند در برابر این نوع دارو مقاومت نشان دهند. به این دلیل که پروتئینهای موجود در این ترکیب، بهطور همزمان چند مرحله مختلف از زندگی ویروس را هدف قرار میدهند و جلوی رشد و تکثیر آن را میگیرند.
