قرص Obeldesivir راهی جدید برای درمان ابولا

پژوهشگران در یک مطالعه جدید موفق شده‌اند میمون‌های آلوده به ویروس ابولا را با استفاده از قرص Obeldesivir درمان کنند.

به گزارش بازتاب امروز، این یافته که می‌تواند تحولی مهم در مقابله با این بیماری مرگبار باشد، راه را برای توسعه روش‌های درمانی عملی‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر در انسان هموار می‌کند.

ابولا که نخستین بار در سال ۱۹۷۶ شناسایی شد و احتمال می‌رود از خفاش‌ها به انسان منتقل شده باشد، یک بیماری ویروسی کشنده است، که از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن منتشر و باعث خونریزی شدید و ازکارافتادگی اندام‌ها می‌شود. این بیماری که بیشتر در مناطق جنوب صحرای آفریقا شیوع دارد، به دلیل نبود انگیزه مالی کافی، کمتر مورد توجه شرکت‌های داروسازی قرار گرفته و ماهیت پراکنده شیوع آن، انجام آزمایش‌های بالینی را دشوار کرده است.

پیشرفت‌های جدید در درمان ابولا

با وجود آنکه در سال ۲۰۱۹ واکسن این بیماری تأیید شد، روش‌های درمانی موجود شامل آنتی‌بادی‌های تزریقی به دلیل هزینه‌های بالا، نیاز به نگهداری در دمای پایین و دشواری در تزریق، در برخی از مناطق فقیر جهان چندان قابل‌ استفاده نیستند.

در همین راستا، تیمی از پژوهشگران به سرپرستی توماس گایسبرت، ویروس‌شناس دانشگاه تگزاس در گالوستون، مطالعه‌ای را در این زمینه انجام داده‌اند. این پژوهش که در Science Advances منتشر شده، یک داروی خوراکی جدید به نام Obeldesivir را بررسی کرده است. این دارو که شکل خوراکی Remdesivir تزریقی به حساب می‌آید، در ابتدا برای درمان کووید-۱۹ توسعه یافته بود.

داروی Obeldesivir یک بازدارنده پلیمراز است، که با مسدود کردن آنزیمی حیاتی، از تکثیر ویروس جلوگیری می‌کند. در این مطالعه، میمون‌های رزوس و سینومولگوس با دوز بالایی از سویه ماکونای ویروس ابولا آلوده شدند. سپس، ده میمون به مدت ده روز، یک قرص Obeldesivir به صورت روزانه دریافت کردند، اما سه میمون دیگر که در گروه کنترل قرار داشتند، هیچ درمانی دریافت نکردند و جان خود را از دست دادند.

نتایج امیدوارکننده آزمایش‌ها

نتایج این پژوهش نشان داد که این دارو ۸۰ درصد از میمون‌های سینومولگوس و ۱۰۰ درصد از میمون‌های رزوس را که از نظر زیستی شباهت بیشتری به انسان دارند، از مرگ نجات داد. همچنین Obeldesivir نه‌تنها ویروس را از خون میمون‌های تحت درمان پاک کرد، بلکه باعث تحریک پاسخ ایمنی بدن شد و از آسیب به اندام‌های حیاتی جلوگیری کرد.

گایسبرت در این زمینه توضیح داد: «اگرچه تعداد نمونه‌های آزمایشی کم بود، اما به دلیل قرار گرفتن میمون‌ها در معرض دوز فوق‌العاده بالا – حدود ۳۰ هزار برابر دوز کشنده برای انسان – این مطالعه از نظر آماری معتبر محسوب می‌شود.»

او همچنین اشاره کرد که این روش، نیاز به گروه‌های کنترل اضافی را کاهش داده و از مرگ غیرضروری حیوانات جلوگیری کرده است.

مزیت‌های کلیدی داروی جدید درمان ابولا

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های Obeldesivir در مقایسه با درمان‌های آنتی‌بادی موجود، طیف گسترده تأثیر آن است. درمان‌های آنتی‌بادی تأییدشده فعلی تنها بر گونه زئیر ابولا اثرگذار هستند، در حالی‌ که این داروی خوراکی می‌تواند علیه گونه‌های مختلف ویروس ابولا مؤثر باشد.

گایسبرت در این باره گفت: «این یک مزیت فوق‌العاده است، که می‌تواند مسیر درمان این بیماری را متحول کند.»

گام بعدی در توسعه دارو

شرکت داروسازی گیلیاد در حال حاضر این دارو را به مرحله دوم آزمایش‌های بالینی برای درمان ویروس ماربورگ – که از بستگان نزدیک ابولا محسوب می‌شود – رسانده است.

از سوی دیگر، گایسبرت بر اهمیت تأمین مالی پژوهش‌های مرتبط با بیماری‌های واگیردار تأکید دارد. او با اشاره به گزارش‌هایی مبنی بر لغو ده‌ها کمک‌ هزینه پژوهشی در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، تصریح کرد: «بیش از ۹۰ درصد از بودجه‌ای که برای توسعه داروها و واکسن‌های مقابله با ابولا و سایر ویروس‌های نادر صرف شده، از سوی دولت آمریکا تأمین شده است.»

وی در پایان بیان کرد: «به نظر می‌رسد عموم مردم نیز بر این باور هستند که درمان‌های مؤثری برای ابولا مورد نیاز است.»