مکتب شیکاگویی‌ها و گرفتاری سیاستگذاری ایرانی | بازتاب امروز
سمیه توحیدلو، متخصص جامعه شناسی اقتصادی، در یادداشتی در صفحه‌ی شخصی خود نوشت:
مکتب شیکاگویی‌های مقیم ایران همیشه یک پاسخ فریدمنی در جیبشان هست. گران کنید و به بازار آزاد بسپرید. بعد هم به بهانه عدالت همیشه یک کوپن (توکن) از جیبشان بیرون می‌آورند که مثلا عدالت تامین شد. هیچ پیوست اجتماعی، روانی و رفتاری را هم روی دو دو تا چهارتای روی کاغذشان نمی‌پذیرند.
جالب اینکه نسخه‌ای که می‌نویسند در همه دولت‌ها خریدار دارد؛ چرا که افزایش درآمد موضوع مهم هر دولتیست. سال‌هاست که نسخه‌هایشان برای افزایش قیمت بنزین و برق و انرژي تنها با عوض کردن یک روکش به دولت‌ها و افراد ظاهرا با گرایش‌های مختلف عرضه می‌شود.
جالب اینکه از دل این اوراق یکبار اعتراضات سال ۹۸بیرون زده و آزمون خودش را هم پس داده است. اما همچنان از رونق نمی‌افتند. این درحالیست که نمونه‌های دولت – رفاهی یا نهادگرایانه ازمنظر نظری وجود دارد. تجارب تغییرات تدریجی درمقابل تغییرات دفعتی برای همه ما ملموس است. اما کار ساده‌تر و مسیر کوتاه‌تر برای برخی ارزش بیشتری دارد.
بارها گفته شده اصلاحاتی از این دست نیاز به اصلاح متغیرهای اجتماعی دیگری از جمله سرمایه اجتماعی دارد. نمی‌شود صرفا حواست به جراحی یک بخش از بدن باشد و به عکس‌العمل‌های بدن و یا بیماری اعضای دیگر این بدن کاری نداشته باشی.
نمی‌شود باور کنی که اگر این یکی درست شود و مثلا فشار را کنترل کنیم، بدن به مرور سرپا خواهد شد. گاهی در این میانه شریان‌های حیاتی تا زمان وصول نتیجه ممکن است از کار بیفتد و فرصت جبرانی نباشد.
تصمیم‌های سخت نیازمند بررسی سلسله عوامل هستند. از طرفی برای گرفتن تصمیم سخت باید کار سخت هم انجام داد. از آخر این زنجیره و راحت‌ترینش نباید شروع کرد. اینگونه عمل کردن همراهی مردم را با خود ندارد و در مجموع نتیجه مطلوب نمی‌گیرد.
حالا دولتی آمده که بیش از قبلی‌ها روی عدالت دست گذاشته است. وزیر کار و بهداشت و یا سردمدار اقتصادی در زمان تبلیغاتش نهادگرا بوده‌اند. با این مفروضات این روزها زمزمه‌هایی که می‌شنوی این است که قرار است سرچشمه این تفکرات و این طرح‌های همیشه چرخیده دست صاحبان قدرت، در منصب وزارت قرار گیرند. صرفنظر از ارزشمندی و کرامت این افراد، هیچگاه به ناهمخوانی عناصر اقتصادی و احتمالات پیش‌روی جامعه با انتخاب این دیدگاه فکر کرده‌ایم؟
انتهای پیام
