پیری بیولوژیکی خطر زوال عقل را افزایش می دهد
نتایج یک مطالعه بزرگ از محققان چینی نشان می‌دهد که پیری بیولوژیکی ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را به طور قابل توجهی افزایش دهد.
به گزارش بازتاب امروز، این پژوهش که در مجله علمی Neurology منتشر شده، حدود 281 هزار نفر از ساکنان بریتانیا را طی بیش از 13 سال مورد بررسی قرار داده است و یکی از بزرگ‌ترین مطالعات در زمینه ارتباط بین پیری بیولوژیکی و خطر ابتلا به زوال عقل به حساب می‌آید.
پیری بیولوژیکی چیست و چرا اهمیت دارد؟
بر خلاف سن تقویمی که به معنای عدد سال‌های زندگی است، سن بیولوژیکی نشان می‌دهد که بدن شما واقعاً با چه سرعتی در حال پیر شدن است. این سن بر اساس شاخص‌های زیستی در خون و سایر اندازه‌گیری‌های بالینی تعیین می‌شود.
پژوهشگران در این مطالعه، از دو مدل محاسبه سن بیولوژیکی استفاده کردند:
- KDM-BA: شامل اندازه‌گیری‌هایی مانند عملکرد ریه، فشار خون، کلسترول، عملکرد کلیه و نشانگرهای التهابی بود.
- PhenoAge: شامل ۹ شاخص زیستی خون مانند سطح گلوکز، تعداد سلول‌های ایمنی و شاخص‌های التهاب بود.
افرادی که سن بیولوژیکی آنها بیشتر از سن واقعی بود، به عنوان افراد دارای پیری شتاب‌گرفته دسته‌بندی شدند. نتایج نشان داد که حدود 16 درصد با روش KDM-BA و 32 درصد با روش PhenoAge دچار پیری شتاب‌گرفته بودند.
چگونگی تأثیر پیری شتاب‌گرفته بر خطر زوال عقل
در طول دوره مطالعه، 4,770 نفر به زوال عقل مبتلا شدند. تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد افرادی که سریع‌تر پیر می‌شدند تا 35 درصد بیشتر در معرض خطر زوال عقل قرار داشتند.
به ازای هر یک واحد افزایش در سرعت پیری بیولوژیکی، خطر زوال عقل:
- با روش KDM-BA حدود 14 درصد
- و با روش PhenoAge حدود 15 درصد افزایش یافت.
علاوه بر این، تصاویر MRI مغزی گروهی از شرکت‌کنندگان نشان داد که پیری شتاب‌گرفته با کاهش حجم ماده خاکستری مغز، نازک‌تر شدن قشر مغز و کوچک‌تر شدن نواحی سطحی مغز همراه است، که این موارد عواملی هستند که بین 6.6 تا 18 درصد رابطه میان پیری بیولوژیکی و زوال عقل را توضیح می‌دهند.
نقش ژنتیک بر خطر زوال عقل
همچنین این مطالعه تأثیر ژنتیک را بررسی کرد. افرادی که دارای ژن پرخطر APOE ε4 بودند و پیری بیولوژیکی سریع‌تری داشتند، بیش از ۴ برابر نسبت به دیگران در معرض خطر زوال عقل قرار داشتند.
- تأثیر منفی روش KDM-BA بیشتر در افراد زیر 65 سال دیده شد.
- روش PhenoAge تأثیر بیشتری بر افراد بالای 65 سال و دارای شاخص توده بدنی بالا (BMI) داشت.
آیا می‌توان روند پیری بیولوژیکی را کُند کرد؟
اگرچه تاکنون روش قطعی برای توقف پیری بیولوژیکی وجود ندارد، اما تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که سبک زندگی سالم می‌تواند نقش مهمی در کاهش سرعت این روند داشته باشد. عواملی مانند:
- تغذیه سالم
- ورزش منظم
- مدیریت استرس
- خواب کافی
همگی ممکن است به کند شدن پیری بیولوژیکی و در نتیجه، کاهش خطر زوال عقل کمک کنند.
این تحقیق نشان می‌دهد که برای پیشگیری از زوال عقل نباید تنها به سن تقویمی تکیه کرد. تمرکز بر روند پیری بیولوژیکی و عوامل تأثیرگذار بر آن، می‌تواند افق‌های جدیدی در درمان و پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با سن مانند آلزایمر ایجاد کند.