کشف آنزیمی در روند زوال عقل مرتبط با بیماری آلزایمر
پژوهشگران کره‌ای با کشفی مهم، نقش آنزیمی کمتر شناخته‌شده به نام SIRT2 را در روند زوال عقل مرتبط با بیماری آلزایمر شناسایی کردند.
به گزارش بازتاب امروز و به نقل از مجله علمی Molecular Neurodegeneration، پژوهشگران مؤسسه علوم پایه کره جنوبی (IBS) کشف کردند که آنزیم SIRT2 در سلول‌های مغزی گلیالی (آستروسیت‌ها) باعث افزایش تولید انتقال‌دهنده عصبی GABA می‌شود. این روند عملکرد مغز را کاهش می‌دهد و باعث مشکلات حافظه می‌شود.
بررسی دقیق آستروسیت‌ها
آستروسیت‌ها در گذشته فقط به عنوان سلول‌های پشتیبان در مغز شناخته می‌شدند، اما یافته‌های جدید نشان می‌دهد که این سلول‌ها نقش فعالی در تخریب عملکرد مغز دارند. آنها با جذب و تجزیه پلاک‌های آمیلوئید-بتا از طریق خودخواری (autophagy) و چرخه اوره، باعث تولید بیش‌ازحد GABA و پراکسید هیدروژن (H₂O₂) می‌شوند، که این دو مولکول، عملکرد طبیعی نورون‌ها را مختل می‌کنند.
SIRT2 و ALDH1A1؛ آنزیم‌های کلیدی در تولید GABA
پژوهشگران با استفاده از روش‌های پیشرفته مانند: آنالیز مولکولی، تصویربرداری میکروسکوپی و ثبت فعالیت الکتریکی مغز، دو آنزیم SIRT2 و ALDH1A1 را به عنوان عوامل کلیدی در افزایش سطح GABA در آستروسیت‌های آلزایمری معرفی کردند. جالب‌تر آنکه سطح SIRT2 در مغز موش‌های مبتلا به بیماری آلزایمر، همچنین در بافت مغزی بیماران انسانی نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته بود.
نتایج مهم
به گفته دکتر مریدولا بالا، پژوهشگر اصلی مقاله، با مهار فعالیت آنزیم SIRT2 در آستروسیت‌های موش‌های آلزایمری، کاهش تولید GABA و بهبود نسبی حافظه کوتاه‌مدت مشاهده شد. البته حافظه فضایی (شناخت مکان) همچنان مختل باقی ماند.
امکان تفکیک اثرات GABA و H₂O₂ در بیماری آلزایمر
یافته‌ای کلیدی دیگر این بود که حتی پس از مهار SIRT2، تولید H₂O₂ ادامه یافت؛ به این معنا که تخریب نورونی ممکن است مستقل از GABA و فقط به واسطه پراکسید هیدروژن ادامه یابد.
پروفسور جاستین لی، مدیر این پروژه گفت: «پیش از این ما از مهارکننده‌های MAOB استفاده می‌کردیم، که هم GABA و هم H₂O₂ را مهار می‌کردند. اما حالا با شناسایی SIRT2 و ALDH1A1، می‌توانیم به صورت انتخابی فقط تولید GABA را متوقف کنیم و تأثیر هرکدام از این دو عامل را به طور مستقل بررسی نماییم.»
گامی نوین در طراحی درمان‌های هدفمند برای بیماری آلزایمر
اگرچه SIRT2 به‌تنهایی هدف دارویی مناسبی نیست، اما شناسایی آن به عنوان عاملی کلیدی در مسیر تولید GABA، گامی مهم در جهت توسعه درمان‌های دقیق‌تر و هدفمندتر برای بیماری آلزایمر به حساب می‌آید.