کشف یک جهش ژنتیکی نادر که نیاز به خواب را کاهش می دهد
دانشمندان یک جهش ژنتیکی نادر را کشف کرده‌اند که بدون تأثیر منفی بر عملکرد مغز، نیاز انسان را به خواب شبانه کاهش می‌دهد.
به گزارش بازتاب امروز، گروهی از پژوهشگران آکادمی علوم چین موفق به شناسایی این جهش نادر در ژن SIK3 شده‌اند، که به این افراد اجازه می‌دهد با خواب شبانه کمتر از میزان توصیه‌شده نیز عملکرد طبیعی و سالمی داشته باشند. این یافته‌ها از طریق مطالعه روی زنی سالم در دهه هفتاد زندگی او به‌دست آمد؛ فردی که به طور میانگین فقط ۶.۳ ساعت در شب می‌خوابد.
این کشف، پنجمین جهش ژنتیکی مرتبط با «خواب کوتاه طبیعی» (NSS) محسوب می‌شود؛ ویژگی که به افراد این امکان را می‌دهد بدون مواجهه با مشکلات جسمی یا روانی، کمتر از میزان خواب معمول در جمعیت عمومی استراحت کنند.
تأیید جهش ژنتیکی و کاهش نیاز به خواب
پژوهشگران برای بررسی اثر دقیق این جهش، همان تغییر ژنتیکی را در موش‌ها ایجاد کردند. نتایج نشان داد که با اعمال این تغییر ژنتیکی، موش‌ها نیز حدود نیم ساعت کمتر از معمول خوابیدند، بدون آنکه عملکرد مغزی آنها دچار اختلال شود.
اسکن‌های مغزی این موش‌ها نشان داد که پروتئین‌های تولیدشده توسط ژن جهش‌یافته در نواحی ارتباطی بین نورون‌ها (سیناپس‌ها) فعال هستند.
ژن SIK3 چگونه نیاز به خواب را کاهش می‌دهد؟
ژن SIK3 مسئول تولید نوعی پروتئین به نام کیناز است، که نقش آن ارسال پیام‌های شیمیایی برای تنظیم عملکرد سایر پروتئین‌ها می‌باشد. به نظر می‌رسد که این پیام‌رسانی شیمیایی یکی از عوامل کلیدی در تنظیم زمان خواب مورد نیاز بدن است.
پژوهشگران در مقاله‌ای که نتایج تحقیق را منتشر کرده‌اند، گفتند: «این یافته‌ها نه تنها شناخت ما از سازوکارهای ژنتیکی خواب را گسترش می‌دهند، بلکه اهمیت پروتئین‌های کیناز در تنظیم خواب میان گونه‌های مختلف را نشان می‌دهند و راه را برای توسعه راهکارهای درمانی باز می‌کنند.»
افزایش امیدواری به درمان اختلالات خواب
دانشمندان معتقد هستند که درک دقیق‌تر این گونه جهش‌های ژنتیکی که نیاز به خواب را کاهش می‌دهد، می‌تواند باعث ساخت داروهایی برای درمان اختلالات خواب شود. هرچند مسیر رسیدن به چنین درمان‌هایی هنوز طولانی است، اما این پژوهش‌ها گام‌های مهمی در این راستا به حساب می‌آیند.
مغز افراد دارای جهش ژنتیکی NSS چگونه عمل می‌کند؟
افراد دارای جهش ژنتیکی NSS تمام کارهایی را که بدن ما هنگام خواب انجام می‌دهد، در مدت‌زمان کمتر و با کارایی بالاتر انجام می‌دهند.
بررسی بیشتر این افراد می‌تواند سرنخ‌های ارزشمندی را در مورد نقش خواب در فرایندهایی مانند: تقویت حافظه، تقویت سیستم ایمنی و پردازش وقایع روزانه نشان دهد.
کشف جهش ژنتیکی جدید در ژن SIK3 گام مهمی در مسیر فهم عملکرد خواب است. این یافته‌ها نه تنها کاربردهای بالینی دارند، بلکه به درک بهتر ما از آنچه مغز هنگام خواب انجام می‌دهد، کمک می‌کنند.