یاسر عرب: سود و زیان توافق برای مردم نیست | بازتاب امروز

یاسر عرب، مستندساز و فعال اجتماعی در این مصاحبه با بازتاب امروز درباره‌ی قیاس واکنش مردم به مذاکرات برجام و این دور از مذاکرات گفت. به باور او دلیل واکنش نشان ندادن مردم این است که احساس می‌کنند احتما سود و زیان این توافق برای آن‌ها نیست. او از گفتگوهای مردم به این مورد اشاره کرد که می‌گویند اگر توافق شود و پول هم به داخل کشور بیاید معلوم نیست به جیب چه کسانی می‌ریزد!

سوالی که یاسر عرب در این مصاحبه بر آن تاکید داشت این بود که باید دید این توافق ذاتی‌ست یا از سر اجبار حاصل از شرایط؟!

پایان مصاحبه به مسئله‌ی دیگری در کشور اشاره کرد که ربطی به رفع تحریم‌ها ندارد: اگر این مذاکره انجام شود مثلا پسر آقای عارف دیگر در جلسات همراه پدرش نمی‌آید که حضورش مثل خار در چشم هشتاد میلیون ایرانی برود؟! این اتفاق نمی افتد؟! حتما می افتد. اصلا ربطی ندارد.

شور و شوق برجام و سال ۹۶ را یادتان هست؟

متن کامل مصاحبه را در ادامه بخوانید:

یاسر عرب در پاسخ به سوال بازتاب امروز درباره‌ی بی‌تفاوتی مردم در واکنش به اخبار گاها مثبت مذاکرات گفت: یادتان هست چند سال پیش وقتی صحبت از مذاکره شد چطور مردم با شور و اشتیاق موضوع را دنبال می‌کردند؟! حتی شبی که برجام به شکل کلی‌اش اعلام شد مردم بیرون ریختند و شادی کردند. عکسی بیرون آمد که تعدادی هزار تومانی را کنار دلار گذاشته بودند. تصاویری خلق شد که نشان دهنده‌ی شور و نشاط اجتماعی بود.

هرچند همان نشاط اجتماعی هم بعدا مورد تحقیر و تمسخر جریان انسدادگرا در کشور قرار گرفت اما بعنوان یک روزنه در کشور احساسات عمومی را عوض کرد. آن زمان شاید هیچ اتفاق خاصی هم نیفتاده بود اما این احساس در جامعه وجود داشت که ما به سمت ایران بهتر خواهیم رفت.

جامعه احساس می‌کند با برجامی دیگر آزادی‌های اجتماعی، معیشت و فهم حکمرانانش تغییری نمی‌کند

متاسفانه حتی در نقاط امیدبخش این دور از مذاکرات هم دیگر شاهد آن نشاط اجتماعی نیستیم حتی با اینکه نرخ دلار نزدیک 20 هزار تومان کاهش داشت. بنظر جامعه احساس نمی‌کند که اگر برجام یا مانند برجام اتفاق بیفتد در معیشت یا آزادی‌های اجتماعی یا فهم حکمرانان ما اثر خواهد گذاشت.

مثال ساده‌اش بازار است. اگر امروز بروید چیزی بخرید کاسب افزایش قیمت دلار را دلیل بالا بودن قیمت آن جنس می‌داند اما اگر فردا قیمت دلار پایین بیاید آن جنس ارزان نمی‌شود. هیچکس هم دلیلش را نمی‌داند که چرا دوباره اجناس ارزان نمی‌شود.

به نظرم برآورد عمومی مردم این است که این مذاکرات شر جنگ را کم می‌کند اما تاثیر چندانی در معیشت و رونق اقتصادی زندگی آنان نخواهد داشت.

علتش ممکن است عدم توضیح دولت باشد. شاید چون پیام‌ها خیلی سربسته می‌آید و می‌رود تا جایی که آقای ضرغامی هم بعنوان آدم نزدیک به هسته‌ی نظام نیز از این موضوع گلایه می‌کند که چرا مردم را در جریان نمی‌گذارید؟!

مذاکرات دیگر فوکوس نمی‌کشد

این جدایی‌ بنظرم خیلی معنی دارد. اصطلاحی در سینما هست که می‌گویند فلان تصویر فوکوس نمی‌کشد یعنی توجه را به خودش جلب نمی‌کند. من می‌بینم که مردم نرخ دلار را دنبال می‌کنند اما دیگر مثل سال 96 خود این گفت‌وگوها برای مردم فوکوسی نمی‌کشد.

بنظرم دولت هنوز نتوانسته مردم را متقاعد کند که اگر توافقی صورت بگیرد در زندگی آن‌ها اثر خواهد گذاشت.

لغو تحریم‌ها به یک امضای ترامپ بند نیست | یک فرآیند طولانی‌ست

عرب در پاسخ به این مورد که شاید بیم و امید مذاکرات باعث این شرایط شده گفت: شما اصلا فرض کنید شرایط در منتهای امید و توافق هم امضا شده باشد. مشکلات حل و قرار شده تحریم‌ها هم لغو شوند.

لغو تحریم‌ها که به یک امضای ترامپ بند نیست. یک فرآیند طولانی بروکراتیک دارد. علاوه بر این، این توافق صرفا با ترامپ است و بعد از ترامپ معلوم نیست چه می‌شود.

من کاری به این ابعاد ندارم عرضم این است که این ادبار اجتماعی و این بی‌حسی که الان با آن مواجهیم پیامی در خود دارد. انگار در مردم نهادینه شده که هر اتفاقی در این مذاکرات بیفتد قرار نیست برای مردم اتفاقی رقم بزند. این شاید کم‌کاری رسانه‌ای دولت یا کم‌کاری اندیشمندانی‌ست که امکان دیالوگ با جامعه را دارند.

مردم هم تجربه را ملاک قرار داده‌اند: بعد از رفع تحریم پول‌ها به جیب چه کسانی می‌ریزد؟

رهبری در مورد مذاکره با آمریکا گفتند ما تجربه کرده‌ایم. تجربه را ملاک قرار داده‌اند. فکر می‌کنم مردم هم تجربه کرده‌اند. 23 یا 24 سال است که در حال تجربه این فراز و فرودها هستیم و در گیر و دار مذاکره با آمریکاییم. مردم تجربه کرده‌اند که در نهایت این پول‌ها هم جایی می‌رود که باید برود. دست ما به آنجا نمی‌رسد و ما اصلا نمی‌دانیم کجاست!

مردم این را درک کرده‌اند که آقا اگر جنگی هم باشد این جنگ ما نیست، کسی با ما نخواهد جنگید، کسی تهران را نخواهد زد ولو اینکه سایت هسته‌ای ایران را بزند. دیگر مثل زمان جنگ ایران و عراق نیست که بیاید آپارتمان‌های تهران را بزند.

این مستندساز در پاسخ به نقد گفته‌هایش که در صورت رخ دادن این توافق و سقوط نرخ دلار شاهد اثر مستقیم آن در زندگی مردم خواهیم بود گفت: من هم همین را می‌گویم. مثلا قطعنامه 598 را که امضا و اجرا کردند ناگهان یک افت قیمتی در کشور اتفاق افتاد. اما این اتفاق در حال حاضر مثل یک رویا یا وعده‌ایست که چندین بار داده شده ولی عملی نشده. این بار اگر واقعی هم باشد باور نمی‌کنند و منتظر عملی شدن آن نخواهند بود.

من از بسیاری از مردم می‌شنوم که می‌گویند فرض کنید اصلا این توافق اجرا شود، تحریم‌ها برداشته شود و پول به کشور بیاید. این پول‌ها در جیب چه کسانی می‌رود؟ دست من و شما که نمی‌رسد. پسر فلانی که روزی چند میلیارد نفت می‌فروشد و سود می‌کند حالا بیشتر سود خواهد برد.

حالا باید به این آدم‌ها توضیح داد که کاسبان تحریم تضعیف می‌شوند. در پاسخ این هم احتمالا باز پاسخ خواهید گرفت که «خیلی خب حالا بذار ببینیم قیمت گوشی، لپ‌تاپ، زمین، خونه و… چی میشه!» همه منتظر یک اتفاق عملی‌اند به همین خاطر دیگر آن خوشحالی سال 96 تکرار نمی‌شود. من نمی‌بینم.

با توجه به سابقه‌ی فعالیت عرب در فعالیت‌های خیریه از او راجع به شرایط این فعالیت‌ها پس از تحریم پرسیدیم. عرب می‌گفت قاعدتا با بهتر شدن وضعیت اقتصادی دست مردم هم برای کمک کردن به خیریه‌ها باز‌تر می‌شود اما احتمالا به تناسب برداشته شدن فشار خارجی فضاهای فعالیت داخلی تنگ‌تر می‌شوند. به باور او جریان انسدادگرا هم پس از این توافق دست از تلاش برنخواهد داشت و تلاش خواهد کرد که مردم را ناامید کند و دولت را ناکارآمد نشان دهد.

یاسر عرب توضیح داد که بستن و تنگ کردن فضاهای داخلی از جمله خیریه‌ها بخصوص در مورد آن دسته که وابسته نیستند رخ خواهد داد.

۵۰ سال را که رد می‌کنید می‌فهمید نباید در سیاست جوزده شوید

در پایان مصاحبه عرب در پاسخ به واکنش خبرنگار که «با این توضیحات توافق خیلی هم خوب نیست!» گفت: حتما توافق خوب است. منتهی آدم 50 سال را که رد می‌کند می‌فهمد سیاست فراز و فرود بسیاری دارد یعنی دیگر جوزده نمی‌شود که فکر کند با یک توافق تمام مسائل ما حل می‌شود.

توافق ذاتی‌ست یا حاصل تحمیل شرایط؟!

ببینید برای تحلیل درست‌تر این توافق اول باید ببینید این توافق ذاتی‌ست یا خیر؟! اتفاقی افتاده و منجر به این شرایط شده؟! شما خودت قضاوت کن اگر آن اتفاق‌ها در غزه و حزب‌الله نمی‌افتاد، سوریه از دست نمی‌رفت و… باز هم ما سرِ توافق داشتیم؟!

خیلی نباید به این توافق خوش‌بین باشیم که می‌آید و مشکلات را حل می‌کند. اصلا پروپاگاندا هم وقتی اتفاقی رقم نمی‌دهد دائم به این سرخوردگی دامن می‌زند.

این حرف آقای خامنه‌ای بنظرم درست بود که گفت توافق برای وزارت خارجه فقط یکی از کارهایش است. وزارت خارجه ده کار دارد که یکی‌اش مذاکرات است. هرچند که این مسئله شاه‌کلید است اما اینطوری هم نیست که شما را معطل بگذارد.

اگر مذاکره انجام شود دیگر پسر آقای عارف همراه او در جلسات حاضر نمی‌شود؟! خاری در چشم مردم نمی‌شود؟!

موضع دیگر اینکه اگر این مذاکره انجام شود مثلا پسر آقای عارف دیگر در جلسات همراه پدرش نمی‌آید که حضورش مثل خار در چشم هشتاد میلیون ایرانی برود؟! این اتفاق نمی افتد؟! حتما می افتد. اصلا ربطی ندارد.

دم آقای پزشکیان هم گرم که خیلی ماهرانه کار را جلو برد. این کارِ کسی جز پزشکیان نبود. همه‌ی عوامل دست به دست هم داد تا آرزوی دست نیافتنی آقای روحانی به دست آقای پزشکیان رخ بدهد. اما امید اجتماعی را بی‌دلیل و یکباره نباید بالا ببریم. شاید عدم واکنش مردم نشان پختگی جامعه ما هم باشد.

انتهای پیام